Chưa phân loại
Các Bệnh Nghề Nghiệp Thường Gặp Ở Thợ Lặn
Th12
Nghề thợ lặn là một trong những công việc đòi hỏi sức khỏe cao, kỹ năng chuyên môn và đối mặt với nhiều rủi ro từ môi trường dưới nước. Tuy mang lại thu nhập hấp dẫn, nhưng thợ lặn thường xuyên tiếp xúc với áp lực cao, khí nén và điều kiện khắc nghiệt, dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh nghề nghiệp nghiêm trọng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết những bệnh nghề nghiệp của thợ lặn, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa, giúp bạn hiểu rõ hơn để bảo vệ sức khỏe nếu đang theo đuổi hoặc làm việc trong lĩnh vực này.
Tầm Quan Trọng Của Việc Nhận Biết Bệnh Nghề Nghiệp Ở Thợ Lặn
Theo quy định pháp luật Việt Nam về an toàn lao động, thợ lặn thuộc nhóm nghề nặng nhọc, độc hại và nguy hiểm. Các bệnh nghề nghiệp không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn có thể dẫn đến tử vong hoặc mất khả năng lao động vĩnh viễn. Việc khám sức khỏe định kỳ và giám sát môi trường làm việc là bắt buộc để phát hiện sớm. Danh mục bệnh nghề nghiệp liên quan đến thợ lặn chủ yếu tập trung vào các vấn đề do áp lực, khí nén và nhiệt độ thấp gây ra.
Các Bệnh Nghề Nghiệp Thường Gặp Ở Thợ Lặn
Dựa trên các nghiên cứu y khoa và quy định về bệnh nghề nghiệp, dưới đây là những bệnh phổ biến nhất mà thợ lặn có thể gặp phải:
- Bệnh Giảm Áp (Decompression Sickness): Đây là bệnh nghề nghiệp hàng đầu của thợ lặn, còn gọi là “bệnh uốn cong” hoặc “bệnh thợ lặn”. Nguyên nhân chính là do nổi lên mặt nước quá nhanh, khiến khí nitơ trong máu hình thành bọt khí, gây tắc nghẽn mạch máu. Triệu chứng bao gồm đau khớp, chóng mặt, tê liệt, khó thở và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong. Tỷ lệ mắc bệnh cao ở những người lặn sâu hơn 25m mà không tuân thủ quy trình giảm áp dần dần.
- Bệnh Giảm Áp Mãn Tính: Khác với dạng cấp tính, bệnh này phát triển sau nhiều năm làm việc, gây tổn thương lâu dài cho xương khớp, hệ thần kinh và phổi. Triệu chứng thường gặp là đau xương mãn tính, yếu cơ và rối loạn vận động. Nguyên nhân từ việc tiếp xúc lặp lại với áp lực cao mà không có thời gian phục hồi đầy đủ.
- Viêm Tai Giữa Mạn Tính Và Thủng Màng Nhĩ: Áp lực thay đổi đột ngột khi lặn có thể gây viêm nhiễm hoặc thủng màng nhĩ, dẫn đến mất thính lực một phần hoặc toàn bộ. Bệnh này phổ biến ở thợ lặn không sử dụng thiết bị bảo hộ đúng cách hoặc lặn ở nhiệt độ nước lạnh. Nếu ảnh hưởng đến cả hai tai, mức độ nghiêm trọng có thể lên đến 25-31% mất sức lao động.
- Nhiễm Độc Khí:
- Nhiễm độc nitơ (buồn ngủ do nitơ): Xảy ra ở độ sâu lớn, gây ảo giác, buồn ngủ và giảm khả năng phán đoán.
- Nhiễm độc cacbonic: Do hít phải khí CO2 tích tụ trong bình dưỡng khí, dẫn đến khó thở và ngất xỉu.
- Nhiễm độc oxy: Ở lặn sâu với hỗn hợp khí đặc biệt, gây co giật và rối loạn hô hấp.
- Tai Biến Cơ Học Và Khác: Bao gồm chấn thương do áp lực (như vỡ phổi, tràn khí màng phổi) hoặc rò rỉ vách tâm nhĩ (PFO – Patent Foramen Ovale), làm tăng nguy cơ tắc mạch não. Ngoài ra, lặn ở nhiệt độ thấp có thể gây hạ thân nhiệt, mất nước và mệt mỏi kéo dài.
Những bệnh này thường xuất hiện ở thợ lặn dầu khí, cứu hộ hoặc du lịch biển, nơi điều kiện làm việc khắc nghiệt hơn.
Nguyên Nhân Gây Bệnh Và Yếu Tố Rủi Ro
- Áp lực và khí nén: Lặn sâu làm tăng áp lực lên cơ thể, dẫn đến tích tụ khí trong máu và mô.
- Yếu tố cá nhân: Béo phì, tuổi cao, mất nước, mệt mỏi hoặc tập thể dục ngay sau lặn tăng nguy cơ.
- Môi trường: Nhiệt độ nước lạnh, lặn kéo dài hoặc đi máy bay ngay sau lặn.
- Thiếu thiết bị: Không sử dụng bình dưỡng khí chất lượng cao hoặc bỏ qua quy trình giảm áp.
Phòng Ngừa Và Trách Nhiệm
Để giảm thiểu rủi ro, thợ lặn cần:
- Tuân thủ lịch giảm áp theo bảng lặn tiêu chuẩn (như US Navy hoặc PADI).
- Khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/năm, bao gồm kiểm tra tim mạch và tai mũi họng.
- Sử dụng thiết bị bảo hộ đầy đủ, tránh lặn khi mệt mỏi hoặc bị bệnh.
- Doanh nghiệp phải tổ chức đào tạo, cung cấp thiết bị và chi trả chi phí khám chữa bệnh nghề nghiệp.
Người lao động nếu mắc bệnh sẽ được hưởng chế độ bảo hiểm, hỗ trợ từ quỹ bệnh nghề nghiệp.
Kết Luận
Những bệnh nghề nghiệp của thợ lặn như giảm áp, viêm tai giữa hay nhiễm độc khí không chỉ nguy hiểm mà còn ảnh hưởng lâu dài đến cuộc sống. Hãy ưu tiên an toàn bằng cách tuân thủ quy định và kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Nếu bạn là thợ lặn hoặc đang cân nhắc nghề này, hãy tìm hiểu kỹ để bảo vệ bản thân. Chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận để cùng thảo luận!
